Woensdag 9 september 2015 gefietst door Gaasterland en zowaar, er waren weggetjes bij die we lange tijd niet gefietst hadden. Gestart bij Galamadammen nr. 11. Vervolgens 10, 8, 7 , 6, 15, 14, 17, 16, en 23. Buitenom naar 24, 25, 26, 27, 28, 34, 35, 9 en 10. Zo’n 35 kilometer. 

Een fietstocht via het netwerk van de knooppunten is het handigst. Het verslag van een middagje fietsen is ook gemaakt aan de hand van de via dit knooppuntennetwerk afgelegde route.  

Fûgelhoeke Hemelum

Middagje Gaasterland. Het land van gaasten en kliffen is gelegen in de zuidwestelijke hoek van de provincie Friesland. In een middag kun je een rondje maken op de fiets door dit afwisselende landschap. We hebben de knooppuntenroutes als uitgangspunt genomen.
We parkeerden de auto bij het hotel-restaurant bij de Galamadammen. (KP 11). We gingen door de tunnel naar KP10 en vervolgden het fietspad dat ons langs de oever van de Morra in Hemelum bracht. Onderweg passeerden we het natuurgebied de Fûgelhoeke. Ooit stond hier een spinnekopmolen. Die is nog steeds te bewonderen maar daarvoor moet je naar het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Hij werd ooit in de tweede helft van de negentiende eeuw gebouwd t.n.v. Hemelum en was tot omstreeks 1947 in bedrijf. Toen sloeg het verval toe, volgde afbraak in 1970 met als doel plaatsing in het Buitenmuseum van Enkhuizen. Door omstandigheden gebeurde dit pas in 1984. Sindsdien is de molen veel in bedrijf op het museumterrein. Vrijwillige molenaars zorgen daarvoor.

Bakhuizen Hoogte

We vervolgden onze route naar Bakhuizen, dat wel wordt omschreven als een van de fraaiste dorpen van Gaasterland. De foto toont ons een verhard weggetje dat voert over het Bakhúster Heech, een bijzonder mooi stukje Gaasterland waar je de golvende eigenschappen van het landschap prachtig ervaart. Gaasten zijn hoogten in het landschap die ontstonden ten tijde van de ijstijd. Wij volgden de knooppunten 7 en 6 maar voor het Heech weken we even af van de route.  Bij KP 6 kun je rechtsaf richting vogelkijkhut en Laaxum, waar zich het kleinste havende van het IJsselmeer bevindt. Een volgende keer meer daarover. Nu gingen we naar KP 15.

Murnserdyk tussen Bakhuizen en Mirns

Onderweg naar KP 15 passeerden we op de Murnserdyk op de plaatselijke begraafplaats een mooie, witgeschilderde klokkenstoel. In 1943 was die verloren gegaan door een neerstortende Amerikaanse bommenwerper. De vliegtuigemanning liet hierbij het leven. In 1953 werd een nieuwe klokkenstoel gebouwd die tevens fungeert als oorlogsmonument. De ligging, vlakbij het IJsselmeer is schitterend. Achter de bomenkrans ontwaren we de blinkende golven van wat eens de beroemde Zuiderzee was. De klokkenstoel is erkend als rijksmonument.

Mirns aan het IJsselmeer

En dan ontwaren we aan de oever van het meer bij Warns dit huisje dat geheel solitair onder een hoge wolkenhemel weer en wind trotseert, geheel onbeschermd. Achter het huisje de voormalige Zuiderzee waarin we in de verte de moderne windturbines zien die moeten zorgen voor de opwekking van voldoende energie om aan Europese richtlijnen te kunnen voldoen. Hier en daar stuit dat ook op verzet van gemeenten zie aan het IJsselmeer grenzen. Vooral in Súdwest-Fryslân is dat het geval. 

Mirnser Klif

Bij KP 15 moet je even van de route afwijken. Tegenover het oude Rijsterbos bevindt zich het Mirner Klif, een uniek stukje Gaasterland. Pal aan het IJsselmeer bevindt zich een paviljoen dat als prettige pleisterplaats kan dienen voor een blik op de talloze kiters die met hun kleurrijke zeilen voor een levendig aanzien zorgen dat niet gauw verveelt. De grote speelweide is met name ’s zomers een gewilde trekpleister voor recreanten. Zwemmen kan hier uitstekend daar het ondiep water is. De kitezone is aangegeven met boeien in het water zodat het voor beide sporters een fijne locatie is.

We verlaten dit prachtige oord om verder te fietsen. Onderweg is het landschap in de sfeer van een mooie nazomerdag. We passeren meerder plaatsen waar je foto's kunt maken. Allereerst gaan we langs de westrand van het Rijsterbos naar Rijs naar KP 14. Vervolgens naar KP 16. We passeren goede verblijfslocaties voor een paar dagen logeren in dit mooie gebied. Maar wij zetten onze tocht voort. Via Oudemirdum en Nijemirdum waar molen ’t Zwaantje in de verte pronkt. Langs de weg worden we verrast door een pronkende zonnebloemenstrook. Maar er zijn nog meer kleurrijke bloemen gezaaid die het landschap een vrolijke aanblik geven. We volgen de nummering 24, 25, 25 27, 28 waarbij we genieten van een mooi stukje Bremer Wildernis op deze route.

Aan de wal bij de Oarden

Fietstocht rondje Grote Veenpolder van Weststellingwerf

We starten ten zuidwesten Heerenveen, in Rottum in de Sintjohannesgaster Veenpolder en fietsen richting kp 87 en 88. In de verte pronkt de bekende veenpoldermolen De Hersteller waarover elders op de site meer komt.
We steken de Hogedijk over (voorheen Hogedijkstervaart) en fietsen door het Oosterskar richting kn 75, 74 en 81. Met een zelfbedieningspontje (zie de foto)  steken we de Tsjonger of Kuunder over. Via kp 2 fietsen we door de prachtige veenpolder richting 34. Rechts van ons bevindt zich de Brandemeer en de Zevenbuurt. Over deze turfgraversstreek schreef S.P. Akkerman zijn prachtige roman De Rijstvreters.

Na kp 34 nemen we de eerste afslag ‘Voetpad’ en maken een ommetje, dwars door de Rottige Meenthe. Hier krijgen we een indruk van de oude vervening die achtergelaten is en eigenlijk nog ongerept is. Achter het dorp Munnekeburen eindigt het pad en neemt een scherpe bocht naar links. We volgen het pad. Ook nu gaan we weer door een prachtig gebied. Een infobord op de route informeer ons over dit veenderijlandschap. Aan het einde van het pad arriveren we bij een sluis.  Bij het oversteken van deze sluis zijn we weer op de route.

Na dit schitterende ommetje door de ruigten van de Rottige Meente komen we uiteindelijk weer terecht op het schelpenpaadje dat ons langs de gerestaureerde veenpoldermolens van Nijetrijne voert: De Rietvink en De Reiger die vroeger, tot in de Jaren 60 van de vorige eeuw,  deel uitmaakten van de bemalingstaak. 
Aan het eind van het schelpenpad slaan we rechtsaf en fietsen een klein stukje langs de grote weg en steken vervolgens  na de brug de weg over  om de route te vervolgen naar kp 36 bij de Driewegsluis, een monumentaal pronkjuweel in de veenpolder. 

Via 75 en 77 fietsen we langs de Linde of Lende naar kp 79. Links van ons zien we in de Lindevallei een poldermolen, de Gooyer die genoemd is naar de laatste beroepsmolenaar Geert Gooyer. Op weg naar Wolvega is een bezoek aan de beroemde schans de moeite waard om even van de fiets te stappen.  Even verderop kan weer linksaf geslagen worden, langs de haven van de pleziervaarders. Daarlangs voert ook het pad naar de molen.
We volgen nu geen knooppuntenroute meer , maar rijden rechtstreeks door het centrum van Wolvega via de oude weg naar Heerenveen. In Oudeschoot / Heerenveen Zuid pakken we bij kp 25 de route weer op en gaan naar Nieuweschoot kp 27 en vervolgens weer naar Rottum waar we de fiets weer op de fietsendrager van de auto zetten.

De lengte van deze route bedraagt ongeveer 50 km.

Veensluisje karakteristiek voor turfvervoer

Onderweg passeerden we dit karakteristieke oude veensluisje dat de herinnering bewaart aan de tijd van de turfgraverij. Om de turven uit de polder te kunnen vervoeren moesten hier en daar in dijkjes  eenvoudige sluisjes gebouwd worden. Dit is de enige die bewaard is gebleven. Het bestaat uit twee sluishoofden met daartussen een zogenaamde groene kolk. Iedere veenbaas had vaak z’n eigen sluisje. Desondanks ontstonden er wel ruzies bij zo’n sluisje omdat iedereen zo snel mogelijk z’n turven wilde afvoeren.
Zo’n dertig jaar geleden redde Van der Meulen van Staatsbosbeheer dit sluisje van de ondergang. De laatste renovatie dateert van 1997.

Fietspontje veenpolder Weststellingwerf

Paddestoel in de veenpolder van Weststellingwerf

Molen De Reiger  

Friese molens

Aan de Veendijk passeren we twee oude veenpoldermolens die dateren uit de negentiende eeuw.
De tweede molen die we bewonderen heet De Reiger. Op de nationale molendatabase is hierover meer te lezen.

www.molendatabase.nl

Driewegsluis bij Nijetrijne

Nederland kent een drietal driewegsluizen en wel bij Gouda, Groningen en deze in de Grote Veenpolder bij Nijetrijne. Een driewegsluis is een schutsluis met drie stel deuren. Omdat hier voorheen drie kanaalniveaus op een punt bij elkaar kwamen, was dit een zeldzame verschijning die zo'n bijzondere sluis nodig maakte. Tegenwoordig zijn er nog twee niveaus. Op de foto zien we links en rechts de uitgangen naar de Linde.
In de buurt is een groot restaurant dat je onderweg niet over het hoofd kunt zien.